یکی از پرتکرارترین کلمات و اصطلاحاتی که بعد از رفع تحریمها در فضای بانکی بهدفعات بر سر زبانها و در خبرهای و گزارشهای رسانهها تکرار شده است کلمه «سوئیفت» است. این کلمه مخفف عبارتSociety for Worldwide Interbank Financial Telecommunication است و به سادهترین زبان سوئیفت یک شبکه پیامرسان مالی امن است که در سرتاسر دنیا مؤسسات مالی از آن استفاده میکنند.
هدف از ایجاد سوئیفت جایگزینی روشهای ارتباطی غیراستاندارد کاغذی و یا از طریق Telex در سطح بینالمللی با یک روش استانداردشده جهانی است. سوئیفت آنقدر در دنیا جا افتاده است که اگر بانک یا موسسه مالی به آن متصل نباشد انگار در دنیا وجود ندارد و یکی از بزرگترین ضربههایی که به بانکهای ایرانی در دوران تحریمها وارد شد این بود که ارتباطشان از طریق سوئیفت با تمام بانکهای دنیا قطع شد؛ یعنی بانکهای ایرانی ازآنپس برای ارسال هر پیام مالی هرچقدر هم کوچک و ساده، باید به روشهای دیگری رو میآوردند که دردسرهای خودش را داشت.
حالا بعد از رفع تحریمها دوباره سوئیفت به روی بانکهای ایرانی باز شده است. سوئیفت در هر کشوری دارای یک SAP یعنی نقطه دسترسی به سوئیفت است که توسط مؤسسه سوئیفت کنترل میشود. در ایران این SAP در بانک مرکزی قرار دارد. در حال حاضر بانکهای داخلی ایران از طریق خطوط Leased و یا ماهواره به مرکز SAP در بانک مرکزی متصل هستند و از طریق سیستم ماهوارهای پیامها را برای بانکهای موردنظر ارسال میکنند.
اما در روزهای گذشته ادعاهای عجیبوغریب زیادی در خصوص وصل نبودن بانکهای ایرانی به شبکه سوئیفت شنیده میشود که به نظر میرسد اتصال به سوئیفت را با مواردی مثل ال سی، حواله ارزی و اعتبارات اسنادی، مبادلات و خدمات بانکی بینالمللی اشتباه میگیرند درصورتیکه سوئیفت صرفاً یک بستر برای ارسال پیامهای مالی است. همه اینها باعث شد که بسیاری از رسانهها شیپور بیسوادیشان را به دست بگیرند و پا در کفش بانک مرکزی بکنند که بانک مرکزی در حال فریب عوام است و به نظر هم میآید که این حرکتها سرچشمهشان جایی خارج از فضای بانکی است و اهداف دیگری را دنبال میکنند. در این مدت هم بانک مرکزی هرچه گفت و شفافسازی کرد این دوستان که خودشان را به خواب زدهاند علاقهای به بیدار شدن نداشتند تا اینکه روابط عمومی بانک مرکزی طی تصمیمی خبرنگاران را برای بازدید از فعالیت سوئیفت دعوت کرد تا از نزدیک همه چیز را نشان دهد.
در این بازدید هم در ابتدا حسین یعقوبی مدیرکل امور بینالملل بانک مرکزی به ویژگیهای سوئیفت پرداخت و بر تفاوت سوئیفت با سایر خدمات بانکی ازجمله آل سی، حواله ارزی و اعتبارات اسنادی تأکید کرد.
باز بودن سوئیفت برای ۲۹ بانک کشور، تکذیب بحث برقراری روابط کارگزاری با بانکهای کوچک، ایجاد روابط کارگزاری با ۳۰۰ بانک خارجی، بازکردن حساب بانک مرکزی ایران توسط بانک مرکزی ایتالیا و انتقال پول از طریق سوئیفت مهمترین بخشهای بخش صحبتهای یعقوبی بود.
یعقوبی با تأکید بر اینکه هنوز روابط بانکی و سوئیفت بهصورت دلاری به دلیل تحریمها برقرار نیست اما پوند و یورو برقرار است، گفت: " برای مثال با هالک بانک ترکیه برقراری سوئیفت با یورو و لیر ترکیه انجام میشود، همچنین در این نقل و انتقالات دریافتکننده، پرداختکننده، نوع و میزان ارز، تاریخ و… بهعنوان یک پیام رمزدار به بانک مربوطه ارسال میشود".
در طول این بازدید در طبقه چهارم و پنجم بانک مرکزی بهعنوان سالن سوئیفت و اداره عملیات ارزی بانک مرکزی در حضور خبرنگاران پیامهایی از این طریق ارسال شد.
همچنین در بخش دیگری از این بازدید غلامرضا پناهی عضو هیئتمدیره و معاون بینالملل بانک ملی گفت: "از ۲۶ دیماه بیش از ۲۸۰۰ پیام سوئیفت بین بانک ملی و ۶۲ کارگزاری این بانک در خارج کشور تبادل شده است که ۱۵۰۰ پیام ارسالی و ۱۳۹۰ پیام دریافتی بوده است".
کار آنقدر بیخ پیدا کرده بود که روزنامه دنیای اقتصاد دو روز پشت سر هم صفحه اول خود را به این موضوع اختصاص داد و محمود صدری در سرمقاله امروز روزنامه دنیای اقتصاد نوشته است: "رفع تدریجی محدودیت از انتقالات بانکی ایران یا راهاندازی مجدد خط سوئیفت، ۲۶ دیماه سال گذشته آغاز شد و اکنون بانکهای ایرانی محدودیت چندانی برای دادوستدهای ارزی خود ندارند، بلکه مشکل اصلی این است که ارتباطات بانکی ایران با جهان، چهار سال متوقف بوده است و طبعاً طرفهای تجاری ایران در این مدت، بهسوی بازارهای دیگر رفتهاند و بازگشت آنها به بازار ایران مستلزم طی فرآیندهای متعدد از مذاکره و حلوفصل دعاوی پیشین تا عقد قراردادهای جدید است. سوئیفت امکانی فنی برای دادوستد است که باز و آماده است، اما مظروفِ چنین ظرفی، قراردادهای جدید و دادوستدهای منبعث از آنهاست که برخی در مرحله مذاکره و تفاهمنامه و برخی دیگر در دست مطالعه است. قرار نبوده و نیست که امکان فنی سوئیفت معجزهای کند. دولت بهجای توضیح دادن راه طی شده و دشواریهای پیش رو و بهجای نشان دادن موانع پرشماری که از سر راه برداشته و موانع دیگری که سر راه دارد، در دو سال و نیم گذشته و بهویژه پس از برجام، عمده وقت خود را صرف پاسخ دادن به مخالفانی کرده که اساساً قرار نیست مجاب شوند و بهصورت طبیعی در حال تمهید مقدمات انتخابات ریاستجمهوری هستند نه روشنگری در باب نتایج کار دولت".
منبع: پایگاه خبری راه پرداخت